Een vervolgopleiding kiezen is niet voor iedere eindexamenkandidaat simpel: ‘Accepteer dat studie niet voor 100 % bij je past’

GEMERT/BEEK EN DONK - Voor heel veel jongeren staan ze weer voor de deur, de eindexamens. Een spannende periode waarna ze, als alles goed gaat, hun middelbare schoolperiode af kunnen sluiten. Nog enkele weken volle bak studeren, dan de examens maken en dan volgt de welverdiende rustperiode. Maar dan…Wat ga je doen na je middelbare school? Waar voor de een die keuze heel makkelijk is, worstelen anderen daar nog heel erg mee. Sommigen weten namelijk eigenlijk nog helemaal niet waar hun toekomst ligt, wat ze willen worden. Terwijl anderen soms op de basisschool al weten wat voor beroep ze later willen gaan uitoefenen en dus ook weten welke vervolgstudie ze willen doen.

Door Daan Daniëls

“Voor sommige leerlingen is het al heel snel duidelijk wat de studiekeuze gaat worden. Maar over het algemeen vinden de meeste leerlingen het maken van een studiekeuze moeilijk. Verschillende factoren maken het kiezen van een opleiding lastig. Denk alleen al aan het aanbod dat er is, maar ook het idee dat leeft, dat je toekomst afhangt van deze studiekeuze. Wat scholieren over het algemeen het meest ingewikkeld vinden, is om erachter te komen welke studie echt bij hen past”, legt Wim Timmermans uit. Hij is directeur van het Commanderij College afdeling Macropedius in Gemert..

Zijn collega Clemens Geenen van de Laarbeecke in Beek en Donk ziet het zelfde verhaal voor de vmbo-leerlingen. “Uiteraard is het voor leerlingen best lastig om een keuze te maken, omdat er enorm veel verschillende MBO-opleidingen zijn. Dankzij een goede loopbaanoriëntatie door de jaren heen, begeleiding van de coach en de decaan en het bezoeken van open dagen, weten alle leerlingen uiteindelijk toch een keuze te maken.”

Timmermans gaat verder: “We proberen leerlingen te laten beseffen dat de studiekeuze niet allesbepalend is. Zoals Loesje het mooi omschreef: ‘wat je nu niet kiest, kun je altijd later nog worden’. Je kan zelfs na je studie nog iets heel anders gaan doen. Als je ouder wordt, maak je telkens nieuwe dingen mee. Dit kunnen dingen zijn die je doen beseffen dat dat is wat je écht graag zou willen doen. Ons hele leven blijven we nog loopbaankeuzes maken.

Twijfel aan de studiekeuze hoort er wel een beetje bij. 100 procent de juiste keuze bestaat niet. Een studie bestaat bijna nooit uit alleen maar interessante onderwerpen. Iedere studie bevat vakken, excursies, projecten, werkvormen die minder goed bij je passen. Streef niet naar perfectie, maar accepteer dat de studie voor minder dan 100% bij je past. Als je dit accepteert is het makkelijker om ook de onderdelen die je niet zo goed liggen, toch te volbrengen.”

Geenen geeft aan dat het Commanderij College eigenlijk al vanaf het eerste jaar leerlingen begeleidt op weg naar de keuze voor een mogelijke vervolgstudie. “Vanaf klas 1 hebben alle leerlingen LOB. Dat is Loopbaanoriëntatie en -begeleiding. In klassenbegeleidingsuren wordt aandacht besteed aan kwaliteiten en interesses. Ook doen de leerlingen vanaf klas 1 aan bedrijfsbezoeken en lopen ze stage. Op die manier ontdekken zij wat ze leuk vinden, maar ook wat ze niet leuk vinden.” 

Timmermans legt uit dat op het Macropedius dit ook zo gaat. “In klas drie moeten de leerlingen dan een profiel gaan kiezen. Dat is een eerste stap richting de studiekeuze. In de bovenbouw staat in klas 4 en 5 de studiekeuze centraal. We trappen in klas vier af met informatie over hoe je deze keuze kunt maken. Daarna bewandelen de leerlingen hun eigen pad. In het coachuur werken zij indirect aan de studiekeuze. Zo spelen ze onder andere het kwaliteitenspel, praten ze in spelvorm over welke waarden zij belangrijk vinden, volgen ze een workshop over de verschillen tussen hbo en wo en komt een student in de klas vertellen over zijn of haar keuzeproces om de leerlingen te inspireren. In het examenjaar willen we leerlingen graag voorbereiden op het leven ná het Commanderij College. We nodigen daarom oud-leerlingen uit om te komen vertellen over onderwerpen als: hoe houd je je financiën in de hand?, wat staat je te wachten bij de overgang naar het hoger onderwijs?, een deel van je studie in het buitenland of hoe zoek je een kamer?”

Daarnaast organiseert het Commanderij College ook beroepenmarkten en studievoorlichtingsavonden, voor alle afdelingen. Geenen ziet dat bepaalde vervolgstudies wel in trek zijn. “Er is niet echt sprake van een trend. Wel zien we een aantal scholen die het vaakst bezocht worden. Leerlingen van de Laarbeecke stromen uit naar verschillende MBO’s. Het Summa College en ROC Ter Aa worden daarbij het vaakst gekozen. Dankzij het project Kick-start Sint Lucas dat op De Laarbeecke wordt aangeboden, kiezen ook verschillende leerlingen voor een vervolgopleiding op Sint Lucas in Eindhoven. Daarnaast worden opleidingen aan het Koning Willem I College, Yuverta en de Rooi Pannen met regelmaat gekozen.”  Timmermans: “Veel leerlingen blijven het liefst nog even thuis wonen. Op kamers gaan is niet vanzelfsprekend. Veel leerlingen kiezen dan ook voor scholen ‘in de buurt’, zoals Radboud universiteit (Nijmegen), Avans (Den Bosch), Fontys (Eindhoven), TU (Eindhoven), HAS (Den Bosch), HAN (Nijmegen). Leerlingen die naar Amsterdam, Groningen of andere verre steden vertrekken zijn er niet veel. Vanuit de havo kiezen opvallend veel leerlingen voor een opleiding in het domein gezondheid en economie en bedrijf. Vanuit het vwo kiezen opvallend veel leerlingen voor een economische opleiding.”