MILHEEZE – Wat kunnen we verwachten als de nieuwe F-35 van de Koninklijke Luchtmacht over enkele jaren daadwerkelijk vanaf Vliegbasis De Peel gaat vliegen? Het Gemerts Nieuwsblad schoof in Milheeze aan om de belevingsvluchten eersterangs te beleven.
Door Siel Peijs
“Negentig decibel!” Verschrikt laat Jeanne van Ansem de uitslag zien van een meting op haar smartphone. Die digitale bevestiging van het volume is niet eens nodig. Het geluid van de F-35 die zojuist laag over haar tuin raasde kan in één woord worden samengevat: “Oorverdovend”.
Ik zit aan de koffie bij Jeanne van Ansem, collega-verslaggever bij het Eindhovens Dagblad. Met haar man Tjeu woont ze op de Klef, in het buitengebied van Milheeze, waar ze samen genieten van hun huis met riante tuin. Er is ruimte voor hun dieren; schnauzers, parkietjes en paarden. Het uitzicht is er grandioos. En de rust voelt weldadig.
“Maar hoe lang blijft dat nog?”, vraagt Jeanne zich af. Sinds Defensie bekendmaakte de voormalige Vliegbasis De Peel te willen heropenen is er ongerustheid in Milheeze. Zeker in het gehuchtje waar Jeanne en Tjeu wonen. Dat gedeelte van de Klef ligt pal onder één van de beoogde aanvliegroutes. Met een beetje pech zitten ze drie keer zes weken per jaar op de eerste rang bij de oefenvluchten die Koninklijke Luchtmacht met de nieuwe F-35 jachtvliegtuigen wil gaan uitvoeren. En dat betekent nogal wat. Die straaljagers produceren een heel ander geluid dan de F-16’s waarmee tot in de jaren negentig vanaf Vliegbasis De Peel werd gevlogen; luider en dieper.
Om omwonenden van de basis een reële indruk van de mogelijke geluidsoverlast te geven voerde Defensie vorige week dinsdag zogenaamde belevingsvluchten uit. Zowel ’s ochtends als ’s middags vloog een F-35 twaalf verschillende, representatieve routes over de regio, grofweg tussen Helmond, Deurne, Venray, Overloon en Volkel, met telkens een start- en landingsprocedure boven Vliegbasis De Peel. Echt opstijgen en landen is daar nu nog niet mogelijk.
’s Ochtends volgde ik de vliegbewegingen vanuit mijn eigen tuin in Bakel. Mijn indruk, en die van geraadpleegde dorpsgenoten, is dat het meeviel met de extra herrie. De F-35 klonk niet veel luider of anders dan de bekende F-16’s. “Waarschijnlijk omdat-ie dan al op hoogte zit”, weet Jeanne me ’s middags te vertellen. “De F-35 stijgt en daalt heel snel.”
De beleving is enkele kilometers verderop inderdaad totaal anders. In hun tuin wordt het snel duidelijk wat Jeanne en Tjeu mogelijk kunnen verwachten. Op de momenten dat de F-35 de vliegbasis nadert klinkt nog een bescheiden, licht fluitende toon. “Een gevolg van het afremmen”, schatten we gezamenlijk in. Maar zodra de piloot de gashendel opentrekt om snelheid en hoogte te winnen zwelt een onheilspellend, donker, gruisend geluid aan. Alsof een enorme bak stenen in enkele seconden tot puin wordt vermalen. “En dan is dit nog niet eens écht opstijgen”, merkt Tjeu half schreeuwend op. “Hoe moet dat wel niet klinken?”
Vervolgens is het afwachten welke vliegroute de straaljagerpiloot kiest. Buigt hij af richting Deurne of Noord-Limburg, dan zwakt de herrie snel af. Maar de drie keer dat de F-35 laag en hard over de Klef scheert snijdt het geluid letterlijk door merg en been. “Het is maar goed dat we niet aan het barbecueën zijn”, zegt Tjeu. “De speklapjes zouden van het rooster vliegen.” “Zelfs als we binnen waren gaan staan hadden we elkaar niet kunnen verstaan”, constateert Jeanne, waarna ze zich troost met de gedachte dat het nog zeker enkele jaren zal duren voordat weer daadwerkelijk vanaf Vliegbasis De Peel gevlogen kan worden: “We komen in aanmerking voor geluidsisolatie. Hopelijk is dat tegen die tijd geregeld.”
Op de Schoutsebaan was de start- en landingsprocedure goed te volgen.