‘Niet vergeten dat er méér is’

GEMERT – Jezelf kunnen zijn, dat maakt het leven over het algemeen een stuk makkelijker. Het klinkt zo eenvoudig en het kan ook heel eenvoudig, door meer openheid en bewustwording. Wat weet ú bijvoorbeeld over intersekse kinderen?

Door Simon van Wetten

Ik zit aan tafel bij Egbert en Renate, ouders van twee jonge kinderen. Zoontje Jayden is bijna acht, dochtertje Kaitlyn is vier. Dochtertje? Kaitlyn is intersekse, heeft dus mannelijke en vrouwelijke geslachtskenmerken. Egbert en Renate zijn geïnterviewd voor een tentoonstelling die op 17 mei in Alkmaar van start is gegaan. Hun verhaal is daar te zien. Is het een uniek verhaal? Renate: “De tentoonstelling heet ‘1 op 90’, één op de negentig kinderen is een intersekse-kind. Dus niet echt héél uniek, maar op de één of andere manier rust er een taboe op het onderwerp, je hoort er niet zoveel over.” Egbert vult aan: “Wij zijn vanaf het moment dat we wisten wat er met Kaitlyn aan de hand was, op zoek gegaan naar informatie. Zo hebben we een voorstelling over X Y WE, over intersekse-mensen, meermalen bezocht en daarna contact gezocht met de makers van die voorstelling. We werden vervolgens lid van de DSD-vereniging, ouders en lotgenoten wisselen in die groep ervaringen uit.”

Renate vertelt: “Als je tot voor kort aan Kaitlyn vroeg, ben je een jongen of een meisje, dan antwoordde ze ‘ik ben gewoon Kaitlyn’. Maar afgelopen Kerst, we zaten te gourmetten, zei ze plots vanuit het niets ‘ik ben een meisje’. Onze harten maakten sprongetjes.” Waarom? Egbert: “Ik wilde heel graag een dochter. Maar voor haarzelf is het makkelijker om in de toekomst een meisje, een vrouw te zijn. Dat denken we omdat er anders aan haar uiterlijk nog véél moet worden veranderd.” Inderdaad, Kaitlyn is in uitstraling en onbevangenheid in alles een meisje van vier. Trots laat ze me haar pas gekregen oorbellen zien en leidt ze me rond in de tuin, langs het zwembadje en de vijver met grote vissen.
Renate is verpleegkundige. “Toen Kaitlyn twee weken oud was, ontdekte ik een bult in haar lies. ‘t Zat me niet lekker, omdat het vrij beweeglijk was, dat is bij een liesbreuk niet het geval. Via de huisarts kwamen we in het St.-Annaziekenhuis en daar werd bevestigd dat het geen liesbreuk was. Ik zag bij de echo op het scherm dat er iets miste, een baarmoeder. En er was een teelballetje te zien, uiteindelijk zelfs twee.” Egbert: “Er volgde een verwijzing naar het Radboudziekenhuis in Nijmegen. De secretaresse wilde de afspraak op de lange baan schuiven, ze dacht dat het om een puber ging. Dat is namelijk de periode waarin intersekse vaak wordt ontdekt. Maar twee weken oud? We werden meteen doorverbonden met professor-dokter Hedi Claahsen en de medische molen ging draaien, met echo’s en onderzoeken. Het bleek dat Kaitlyn compleet androgeen ongevoelig is. Volgens de arts had ze eigenlijk een jongetje moeten zijn, ze heeft het XY-chromosoom, maar door de aandoening is ze als embryo niet doorontwikkeld als jongen. Dit XY-chromosoom maakt het stofje AMH aan, waardoor de baarmoeder en eierstokken worden afgebroken.” Renate gaat verder: “Straks als tiener, als puber, dan kunnen we met Kaitlyn terecht voor hulp en (psychologische) begeleiding. En bij mijzelf is intussen vastgesteld dat ik niet de draagster ben - het wordt in de vrouwelijke lijn doorgegeven - van het syndroom dat intersekse tijdens de zwangerschap veroorzaakt. Het klinkt gek, maar dat was voor mij een grote opluchting. De schuldgevoelens vielen van me af.” Schuldig te voelen? Dat hoeft toch helemaal niet? “Mijn verstand zegt dat ook, mijn gevoel zegt dat niet.”

Hoe dan ook, zowel de artsen als de vereniging van ouders waren verbaasd over hoe open Egbert en Renate over dit onderwerp zijn. “Ergens rond 2002 is het taboe er een beetje afgegaan, toen werden ook de teelballen niet meer standaard verwijderd. En voor die tijd was het credo ‘hou het maar stil, want dan bestaat het niet’. We hebben ook de school van Kaitlyn geïnformeerd en gevraagd wanneer ooit in een biologieles de jongens/meisjes verdeling aan bod komt, dan niet te vergeten dat er méér is.”
Vragen voor de toekomst? “Tja, gaan die teelballetjes zich nog ontwikkelen? Zou dat zaad ooit vruchtbaar kunnen zijn? Is een baarmoedertransplantatie mogelijk? Och, keuzemogelijkheden in beide richtingen zullen mogelijk zijn, en genderneutraal kan natuurlijk ook. Kaitlyn is geboren als onzer dochter, we voeden haar op als een meisje, tot het eventuele moment dat ze zelf aangeeft dat ze anders wil zijn.” Egbert: “Ik maak me geen zorgen.” Renate: “Ik maak me op dit moment geen zorgen meer.”

De ‘1 op 90’-tentoonstelling is tussen 28 juni en 19 juli ook in Eindhoven te zien, op het Lichtplein.